Các thuốc chống biến chứng tiểu đường người bệnh nên sử dụng

Ở người bệnh tiểu đường, tình trạng đường huyết cao hiếm khi trực tiếp đe dọa tính mạng, mà các biến chứng của bệnh mới là nguyên nhân đứng sau các ca tử vong sớm do tiểu đường. Vì vậy, bên cạnh thuốc hạ đường huyết thì các thuốc chống biến chứng tiểu đường cũng là chủ đề được nhiều người quan tâm.

Thuốc chống biến chứng tiểu đường là những loại thuốc nào?

Các biến chứng tiểu đường đều bắt nguồn từ sự tổn thương hệ thống mạch máu, bao gồm biến chứng mạch máu nhỏ (vi mạch) và biến chứng mạch máu lớn của bệnh tiểu đường. Nguyên nhân là do đường huyết tăng cao kéo dài tạo ra nhiều “rác thải” là các chất oxy hóa độc hại ở lòng mạch, thúc đẩy quá trình oxy hóa trong mạch máu diễn ra mạnh mẽ.

Vì vậy, thuốc chống biến chứng tiểu đường phải đảm bảo được 2 yếu tố: Thứ nhất là hạ và ổn định đường huyết, thứ hai là làm sạch thành mạch máu thông qua việc làm chậm/ngăn cản quá trình oxy hóa.

Dựa trên cơ chế này, thuốc chống biến chứng tiểu đường được chia làm 2 loại chính: Thuốc trị tiểu đường giúp hạ đường huyết và các chất chống oxy hóa bảo vệ mạch máu. Ngoài ra, với người đã bị biến chứng, bác sĩ có thể kê đơn thêm 1 số loại thuốc điều trị riêng cho từng biến chứng đó.

Có hai loại thuốc chống biến chứng bệnh tiểu đường.

Có hai loại thuốc chống biến chứng bệnh tiểu đường.

Thuốc giảm đường huyết giúp ngăn ngừa biến chứng tiểu đường

Tác dụng chính của thuốc hạ đường huyết là ngăn ngừa sự xuất hiện của các biến chứng. Khi người bệnh đã có biến chứng, các thuốc này không giúp chữa khỏi biến chứng mà chỉ giúp trì hoãn tiến triển của bệnh.

Hiện nay, có rất nhiều loại thuốc hạ đường huyết khác nhau. Các loại thuốc này sẽ được lựa chọn dựa trên chỉ số đường huyết của người bệnh.

Insulin

Insulin thuốc hạ đường huyết được sử dụng để điều trị tiểu đường type 1 (tuyến tụy mất khả năng tiết insulin) và type 2 (do kháng insulin và thiếu insulin). Với tiểu đường type 1, người bệnh sẽ phải dùng insulin ngay khi phát hiện bệnh. Nhưng với tiểu đường type 2, insulin chỉ được chỉ định khi  mang thai, bị nhiễm trùng cấp tính, suy gan, suy thận, chuẩn bị phẫu thuật hoặc dùng thuốc uống không còn hiệu quả.

Insulin được phân loại theo thời gian tác động, bao gồm 5 loại:

  • Insulin tác dụng ngắn
  • Insulin tác dụng nhanh
  • Insulin tác dụng tầm trung
  • Insulin tác dụng dài
  • Insulin hỗn hợp

Thông thường, người bệnh sẽ phải dùng kết hợp 2 loại insulin tác dụng ngắn với 1 loại insulin tác dụng trung bình hoặc kéo dài. Điều này giúp đường huyết sau ăn và trong cả ngày luôn ổn định.

Insulin thường được dùng đường tiêm bằng bơm kim tiêm thường, bút tiêm hay máy bơm insulin tự động. Khi tiêm insulin, người bệnh cần lưu ý tiêm đúng kỹ thuật, dùng kim tiêm cùng loại với thuốc (ví dụ, thuốc 40UI dùng kim 40 UI/ml), đúng liều, đúng thời gian để tránh gặp tác dụng phụ là hạ đường huyết.

Ngoài đường tiêm, insulin còn được dùng dưới dạng hít. Tuy nhiên, do giá thành đắt và hiệu quả không quá nổi trội, dạng này ít được sử dụng ở Việt Nam.

Sulfonylureas

Sulfonylureas là thuốc chống biến chứng tiểu đường nhóm hạ đường huyết lâu đời nhất vẫn được sử dụng đến ngày hôm nay. Cơ chế điều trị bệnh của chúng là kích thích các tế bào beta tuyến tụy sản sinh Insulin để ổn định đường huyết. Vì vậy, nhóm thuốc này chỉ được dùng cho người bệnh tiểu đường type 2.

Có rất nhiều loại Sulfonylureas. Nhưng tại Việt Nam chỉ thường dùng các thuốc Sulfonylureas thế hệ 2 như Gliclazide (Diamicron), Glimepiride (Amaryl), Glyburide/glibenclamide, Glipizide. Khi sử dụng loại thuốc này, người bệnh cần lưu ý đến tác dụng phụ hạ đường huyết và tăng cân. Nếu thấy khi uống thuốc thường xuyên bị hạ đường huyết và cân nặng tăng bất thường, bạn cần báo với bác sĩ. Bác sĩ có thể giảm liều hoặc đổi sang dạng giải phóng kéo dài (ký hiệu MR).

Diamicron giúp hạ đường huyết, nhờ đó phòng ngừa biến chứng tiểu đường.

Diamicron giúp hạ đường huyết, nhờ đó phòng ngừa biến chứng tiểu đường.

Biguanides

Tương tự Sulfonylureas, Biguanides, cụ thể là Metformin cũng là thuốc hạ đường huyết được sử dụng phổ biến để điều trị tiểu đường type 2. Nhờ tác dụng giảm kháng insulin, giảm lượng đường sản xuất tại gan, giảm lượng đường hấp thụ tại ruột, loại thuốc này luôn được các bác sĩ lựa chọn đầu tiên. Chỉ khi Metformin không hiệu quả, bác sĩ mới cân nhắc kết hợp thêm thuốc nhóm khác.

Nhìn chung Metformin khá an toàn. Chỉ 1 số ít người bệnh bị rối loạn tiêu hóa nhẹ khi dùng. Tuy nhiên tác dụng phụ này thường tự hết hoặc biến mất sau khi chuyển sang dạng kéo dài Metformin MR (Glucophage XR).

Chất ức chế alpha-glucosidase

Cơ chế hạ đường huyết của loại thuốc này là làm chậm quá trình hấp thu tinh bột và đường tại ruột. Vì vậy, để có hiệu quả tốt nhất, người bệnh nên uống thuốc trước bữa ăn hoặc ngay sau miếng ăn đầu tiên. Các thuốc thường được dùng trong nhóm này bao gồm: Acarbose (Precose) và Miglitol (Glyset).

Chất ức chế DPP-4

Thuốc ức chế DPP-4 là thuốc chống biến chứng tiểu đường giúp kích thích cơ thể sản sinh Insulin, từ đó giúp giảm đường trong máu và HbA1c. Tuy nhiên khi dùng đơn độc, thuốc không gây hạ đường huyết hay tăng cân như nhóm Sulfonylurea. Thay vào đó, thuốc có thể gây các tác dụng phụ như ho, viêm họng, mẩn ngứa…

Nhóm thuốc ức chế DPP – 4 có rất nhiều loại. Nhưng hiện tại Việt Nam chỉ thường dùng 4 loại là Saxagliptin, Sitagliptin, Vildagliptin, Linagliptin với liều từ 5 – 50mg.

Thiazolidinediones

Thiazolidinediones làm giảm lượng glucose trong gan. Thuốc cũng giúp các tế bào mỡ sử dụng Insulin hiệu quả hơn. Tại Việt Nam chỉ có thuốc Pioglitazone thuộc nhóm này được sử dụng. Ngoài hạ đường huyết, thuốc còn giúp giảm triglyceride, và tăng HDL - cholesterol.

Gần đây, một số nghiên cứu cho thấy Pioglitazone có thể làm tăng nguy cơ ung thư bàng quang. Vì vậy, với những người có tiền sử ung thư, thuốc chỉ được dùng liều thấp trong thời gian ngắn để hạn chế tối đa rủi ro.

Khi dùng Pioglitazone, người tiểu đường cần cẩn trọng với nguy cơ ung thư bàng quang.

Khi dùng Pioglitazone, người tiểu đường cần cẩn trọng với nguy cơ ung thư bàng quang.

Chất ức chế Natri glucose transporter SGLT2

Đây là nhóm thuốc mới, đang bắt đầu được ứng dụng rất nhiều tại nước ta. Thuốc làm giảm đường huyết rất hiệu quả nhờ kích thích thận đào thải glucose qua nước tiểu.

Ngoài ra, thuốc có thể gây giảm cân nên rất thích hợp dùng cho những người tiểu đường thừa cân. Với những người bệnh này, khi cân nặng giảm, nguy cơ biến chứng tim mạch, suy thận cũng giảm theo. Loại thuốc thường dùng nhất trong nhóm này là Dapagliflozin.

Glucagon peptide (Tương tự hormon incretin)

Đây cũng là một nhóm thuốc chống biến chứng tiểu đường, đặc biệt là biến chứng tim mạch rất tốt. Ngoài tác dụng giảm đường huyết, nghiên cứu còn cho thấy thuốc giúp giảm nguy cơ biến chứng tim mạch hiệu quả. Đồng thời, thuốc giúp giảm cảm giác thèm ăn, thích hợp cho người tiểu đường khó kiểm soát được việc ăn uống.

Hiện tại, thuốc đã có mặt tại Việt Nam với tên Liraglutide (Victoza). Tuy nhiên do giá cao nên không phải người bệnh nào cũng có thể sử dụng.

Ngoài 8 nhóm thuốc kể trên, có 1 số nhóm thuốc khác cũng có tác dụng hạ đường huyết như: Meglitinides, Amylinomimetic, chất chủ vận dopamine. Nhưng những nhóm này ít được sử dụng hơn.

Mọi băn khoăn về bệnh tiểu đường sẽ được giải đáp. Đừng ngần ngại gọi cho chuyên gia để được tư vấn miễn phí.

Chất chống oxy hóa giúp phòng và điều trị biến chứng tiểu đường

Thuốc hạ đường huyết không giúp điều trị triệt để các biến chứng tiểu đường. Vì vậy, việc kết hợp thêm các chất chống oxy hóa để bảo vệ mạch máu là cần thiết.

Trải qua nhiều năm nghiên cứu và thử nghiệm, các nhà khoa học đã phát hiện ra nhiều hoạt chất sinh học, thảo dược có nguồn gốc thiên nhiên có thể làm được điều này. Điển hình như:

Alpha lipoic Acid

Bản thân đã là một chất chống oxy hóa mạnh. Thế nhưng Alpha lipoic acid còn giúp tăng hiệu quả của 4 chất chống oxy hóa tự nhiên trong cơ thể là vitamin E, C, coenzym Q10 và Glutathion.

Đặc biệt, viện nghiên cứu bệnh tiểu đường tại Đại học Heinrich Heine, Đức đã chứng minh Alpha lipoic acid có tác dụng tốt đối với biến chứng thần kinh trong bệnh tiểu đường. Bao gồm cả biến chứng thần kinh ngoại biên với biểu hiện tê bì, châm chích, ngứa da, bỏng rát; và biến chứng thần kinh tự chủ gồm rối loạn cương, nhịp nhanh khi nghỉ, tăng tiết mồ hôi…. Nguyên nhân là do hoạt chất này giúp làm giảm nhanh quá trình stress oxy hóa tế bào, nhờ đó giúp cải thiện lưu lượng máu đến nuôi dưỡng thần kinh và ổn định dẫn truyền thần kinh.

Alpha lipoic acid giúp phòng và điều trị hiệu quả biến chứng thần kinh tiểu đường.

Alpha lipoic acid giúp phòng và điều trị hiệu quả biến chứng thần kinh tiểu đường.

Câu kỷ tử (Lycium chinensis)

Câu kỷ tử làm chậm quá trình hấp thụ đường sau ăn, từ đó làm giảm lượng đường trong máu một cách tự nhiên và ổn định đường huyết bền vững, an toàn. Thảo dược còn có khả năng dọn dẹp chất thải gây tổn thương nội mạc mạch máu, từ đó , giúp phòng ngừa và cải thiện biến chứng mạch máu của bệnh tiểu đường type 2 hiệu quả.

Đặc biệt với mắt, Câu kỷ tử còn giúp ngăn chặn quá trình tạo sorbitol - chất có khả năng gây đục thủy tinh thể ở người tiểu đường.

Mạch môn (Ophiopogon japonicus)

Tác dụng đặc biệt nhất của Mạch môn là khả năng cải thiện biến chứng suy thận tiểu đường. Sở dĩ có được tác dụng này là nhờ Mạch môn có khả năng kháng viêm và giảm xơ hóa thận cao. Ngoài ra Mạch môn cũng có tác dụng kích thích tuyến tụy sản sinh Insulin, giúp ổn định đường huyết tự nhiên, an toàn.

Hoài sơn (Dioscorea persimilis)

Không chỉ có khả năng làm giảm đường huyết, nghiên cứu của các nhà khoa học Hàn Quốc công bố năm 2009 cho thấy Hoài sơn cải thiện đáng kể biến chứng tiểu đường, đặc biệt là các tổn thương thần kinh do đái tháo đường. Nguyên nhân là do thảo dược này có thể kích hoạt yếu tố bảo vệ thần kinh NGF, nhờ đó giúp phòng chống biến chứng thần kinh hiệu quả.

Ra đời trên nền tảng ứng dụng các thảo dược, hoạt chất sinh học kể trên, TPCN Hộ Tạng Đường là sản phẩm đầu tiên và duy nhất hiện nay chuyên biệt cho biến chứng tiểu đường. Không chỉ giúp ổn định đường huyết và phòng ngừa biến chứng, TPCN Hộ Tạng Đường còn giúp cải thiện hiệu quả các biến chứng của bệnh tiểu đường.

Dù không thay thế được thuốc điều trị nhưng sử dụng TPCN Hộ Tạng Đường sẽ giúp bạn thảnh thơi vui sống, không còn nỗi lo biến chứng, giống như những người bệnh trong video dưới:

Chia sẻ của người bệnh về TPCN Hộ Tạng Đường

Xem thêm: Hộ Tạng Đường có tốt không? – Đánh giá từ chuyên gia và người bệnh

Một số thuốc điều trị biến chứng tiểu đường khác

Bên cạnh các thuốc chống biến chứng tiểu đường kể trên, tùy theo loại biến chứng, người bệnh sẽ phải dùng thêm 1 số thuốc khác như:

  • Biến chứng tim mạch: thuốc hạ mỡ máu nhóm statin, thuốc chống đông giúp ngăn ngừa nguy cơ huyết khối, thuốc lợi tiểu giúp giảm huyết áp, giảm phù…
  • Biến chứng thần kinh: acetaminophen, ibuprofen hoặc thuốc chống trầm cảm ba vòng giúp giảm đau
  • Biến chứng ở thận: thuốc giảm huyết áp nhóm ức chế men chuyển
  • Biến chứng về mắt: thuốc tiêm VEGF để ngăn chặn mạch máu mới tăng sinh.
  • Loét bàn chân: thuốc kháng sinh để giảm viêm loét.
  • Rối loạn cương dương: thuốc cường dương sildenafil (Viagra), tadalafil (Cialis, Adcirca), vardenafil (Levitra, Staxyn) hoặc avanafil (Stendra)...

Những loại thuốc này không tác động được vào nguyên nhân sinh biến chứng. Tuy nhiên, việc dùng thuốc sẽ giúp người bệnh giảm triệu chứng nhanh chóng và hiệu quả hơn.

Xem thêm: Kinh nghiệm dùng thảo dược giúp giảm đường huyết, cải thiện biến chứng tiểu đường.

Cách phòng ngừa biến chứng bệnh tiểu đường không dùng thuốc

  • Để nâng cao hiệu quả phòng ngừa biến chứng, các chuyên gia khuyến cáo người bệnh tiểu đường cần có lối sống lành mạnh, khoa học.
  • Ăn nhiều rau xanh trái cây (chiếm 50% lượng thức ăn mỗi bữa), giảm ăn tinh bột, đồ ngọt nhưng không nhịn ăn, bỏ bữa, ăn đúng giờ và chia thành nhiều bữa trong ngày.
  • Tập thể dục thường xuyên tối thiểu 150 phút/tuần. Tuy nhiên không nên dồn tập vào một số ngày mà nên chia đều mỗi ngày 20 - 30 phút. Các bài tập tốt nhất cho người tiểu đường là đi bộ, chạy bộ, bơi lội, yoga...
  • Thường xuyên ghi lại nhật ký đo đường huyết và tái khám định kỳ để được bác sỹ tư vấn điều chỉnh lộ trình điều trị thích hợp (nếu cần).
  • Giữ tinh thần lạc quan.
  • Bỏ hút thuốc lá.
  • Ngủ đủ giấc, uống đủ nước mỗi ngày nhưng tránh các loại nước chứa chất kích thích như bia rượu.

Trên đây là toàn bộ các loại thuốc chống biến chứng tiểu đường đang được sử dụng hiệu quả hiện nay. Hy vọng rằng, với những thông tin này, bạn  sẽ giảm được rủi ro biến chứng cho mình.

Tài liệu tham khảo:healthline.com