Đái tháo đường ở trẻ ngày càng gia tăng cùng với tình trạng dư cân, béo phì, cần được phát hiện và điều trị kịp thời để giảm biến chứng và tỷ lệ tử vong.
Nhiều thống kê cho thấy, đái tháo đường (ĐTĐ) typ 1 tăng 21 % ở trẻ em và đái tháo đường typ 2 tăng 30,5% ở trẻ trong độ tuổi trưởng thành từ 10 – 19 tuổi. Mắc đái tháo đường trước độ tuổi vị thành niên gây khó khăn hơn trong điều trị do xuất hiện các biến chứng sớm và biến chứng đái tháo đường cấp tính, nhiễm toan ceton dẫn đến hôn mê, có thể gây tử vong.
Kết quả của nhiều nghiên cứu cho thấy một tỷ lệ khiến chúng ta cần phải lưu tâm, đó là: Trẻ em dưới 2 tuổi được chẩn đoán mắc bệnh đái tháo đường typ 1, thì 80% trong số đó đã phát hiện nhiễm toan ceton – biến chứng cấp tính của bệnh đái tháo đường gây hôn mê cho trẻ và có thể tử vong nếu không được phát hiện sớm, chẩn đoán chính xác và cấp cứu kịp thời.
Nhưng theo một thống kê ở Anh, chỉ có 14% phụ huynh biết đến các dấu hiệu điển hình để phát hiện sớm đái tháo đường. Không chỉ thế, nhiều chuyên gia y tế còn chẩn đoán thiếu chính xác dấu hiệu của tình trạng nhiễm toan ceton ở trẻ.
Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Pediatric Endocrinology, Diabetes and Metabolism cho thấy trong số 335 trẻ em dưới 17 tuổi bị đái tháo đường typ1 mới khởi phát, chẩn đoán ban đầu không chính xác là trên 16% các trường hợp. Trong đó, phần lớn chẩn đoán ban đầu là nhiễm trùng hô hấp, tiếp đến là nhiễm nấm candida âm đạo hay viêm dạ dày ruột, nhiễm trùng đường tiết niệu, viêm miệng và số ít là viêm ruột thừa.
Trẻ em mắc đái tháo đường có thể chỉ xuất hiện một hoặc hai trong bốn triệu chứng điển hình và một số trường hợp không xuất hiện triệu chứng. Do đái tháo đường ít gặp ở trẻ nên các bác sĩ dễ chẩn đoán nhầm sang một số bệnh thông thường có một số triệu chứng lâm sàng tương tự. Các bậc phụ huynh cần lưu ý đến những vấn đề này để sớm đứa trẻ đi thăm khám và thông báo với bác sĩ để có chẩn đoán bệnh chính xác.
đái tháo đường ở trẻ em nếu không kiểm soát tốt đường huyết sẽ khó khăn hơn trong điều trị bởi không tầm soát được biến chứng.
Đái tháo đường trẻ em chưa được phát hiện sớm và chẩn đoán chính xác
Các bậc phụ huynh có thể nhận biết và phát hiện sớm bệnh đái tháo đường ở trẻ dựa trên 4 dấu hiện điển hình (4Ts) theo Khuyến cáo của Diabetes UK:
Toilet (nhà vệ sinh): Trẻ lớn sử dụng nhà vệ sinh thường xuyên; đối với trẻ nhỏ thường xuyên đái dầm; ở trẻ sơ sinh có thể thấy bỉm nặng hơn bình thường.
Thirsty (khát): Trẻ uống nhiều nước hơn bình thường và không có cảm giác dịu cơn khát.
Tired (mệt mỏi): Trẻ thường xuyên cảm thấy mệt mỏi kéo dài.
Thinner (gầy): Trẻ sút cân nhanh không rõ nguyên nhân.
Một số trẻ có thể cảm thấy nhanh đói và mờ mắt. Bé gái bị đái tháo đường typ 1 dễ mắc một số bệnh nhiễm trùng do nấm men (nhiễm nấm âm đạo, nhiễm trùng âm đạo…).
Các tổ chức khuyến cáo, nếu các bậc cha mẹ nhận thấy ở trẻ xuất hiện bất kỳ triệu chứng nào trong 4Ts cần ngay lập tức đưa trẻ đến gặp bác sĩ để kiểm tra đường huyết và các xét nghiệm liên quan đến đái tháo đường. Các bà mẹ cần lưu ý đến chế độ ăn uống, sinh hoạt để phòng bệnh và biến chứng có thể xảy ra, đặc biệt cần lưu ý đến trẻ có nguy cơ cao mắc bệnh.
Lưu ý các dấu hiệu để nhận biết đái tháo đường sớm ở trẻ nhỏ
đái tháo đường typ 1 hiện chưa rõ nguyên nhân chính xác gây ra bệnh. Tuy nhiên, người ta nhận thấy, ở hầu hết các bệnh nhân hệ thống miễn dịch của cơ thể chống lại các tác nhân lạ (protein, vi khuẩn, virus…) nhưng gây phá hủy nhầm các tế bào sản xuất insulin trong tuyến tụy. Ngoài ra còn một số yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng mắc đái tháo đường ở trẻ như: di truyền, người mẹ trong quá trình mang thai mắc đái tháo đường thai kì; trẻ nhiễm vi khuẩn, virus; trẻ uống sữa bò sớm hay ăn một số loại ngũ cốc do có chứa một số protein lạ…
Tế bào tuyến tụy bị phá hủy, không sản xuất được insulin, vì thế trẻ mắc đái tháo đường typ 1 cần phải tiêm insulin suốt đời. Trường hợp này, trẻ cần sự hỗ trợ đặc biệt của cha mẹ và cha mẹ cũng cần phải tạo cho trẻ ý thức điều trị bệnh. đái tháo đường typ 1 tuy không phải do chế độ ăn uống, luyện tập nhưng trẻ cũng cần hạn chế đồ ngọt và tăng cường vận động giúp giảm nồng độ đường trong máu, duy trì đường huyết ổn định.
Sự quan tâm không đúng cách của các bậc cha mẹ, đặc biệt là chế độ ăn “thừa dinh dưỡng” dẫn đến tăng tỉ lệ béo phì và nguy cơ cao mắc đái tháo đường typ 2 ở trẻ. đái tháo đường typ 2 cơ thể vẫn sản xuất được insulin nhưng không đủ hoặc hoạt động không hiệu quả và chỉ có thể được cải thiện bằng chế độ ăn uống, sinh hoạt khoa học.
Vì vậy, để phòng bệnh các bậc cha mẹ cần xây dựng chế độ ăn uống cho trẻ hợp lý: hạn chế đồ ngọt, thực phẩm chứa nhiều chất béo (đồ ăn nhanh, đồ chiên xào, thịt mỡ, phủ tạng động vật, lòng đỏ trứng gà…); tăng cường rau xanh, chất xơ, hoa quả, chất đạm. Khuyến khích trẻ tăng cường vận động, tham gia các hoạt động vui chơi, luyện tập thể dục thể thao (chạy bộ, bóng đá, bóng chuyền, bóng rổ…).
Đối với trẻ bị bệnh cần có một chế độ ăn uống, luyện tập nghiêm ngặt hơn, nếu không sẽ ảnh hưởng đáng kể đến tiến triển bệnh. Tuy nhiên không nên quá ăn kiêng cho trẻ, có thể lựa chọn các thực phẩm thay thế dành cho người bệnh đái tháo đường và có chế độ dinh dưỡng hợp lý, đảm bảo nhu cầu phát triển của trẻ. Việc tăng cường vận động với trẻ bị bệnh đặc biệt có ý nghĩa trong việc giúp giảm lượng đường trong máu và giảm đề kháng insulin.
Chế độ ăn hợp lý giúp trẻ phòng bệnh đái tháo đường
Trẻ bị đái tháo đường cần đường theo dõi đường huyết thường xuyên và duy trì đường huyết ổn định, định kì kiểm tra chỉ số HbA1C (chỉ số đánh giá đường huyết trong vòng 2 – 3 tháng), xét nghiệm ceton nước tiểu (phát hiện sớm biến chứng nhiễm toan ceton). Cha mẹ cũng cần lưu ý đến một số biểu hiện biến chứng cấp để có biện pháp xử lý kịp thời: Tình trạng hạ đường huyết (chóng mặt, choáng, mệt mỏi…) cần bổ sung đường ngay cho trẻ (ngậm kẹo, ăn bánh ngọt, uống nước đường…) và biến chứng cấp nhiễm toan ceton (nôn, buồn nôn, đau bụng, tăng mất nước, giảm thân nhiệt…) ngay lập tức đưa trẻ đi cấp cứu.
Đái tháo đường là bệnh mạn tính và cần điều trị trong thời gian dài. Nếu phòng và điều trị bệnh tốt trẻ vẫn phát triển khỏe mạnh, ngăn ngừa biến chứng cấp xuất hiện và làm chậm lại quá trình xảy ra các biến chứng.
http://www.medicalnewstoday.com/
0936.057.996
![[Câu chuyện của tôi] Đến giờ phút này, đái tháo đường với tôi không là gì cả](https://storage1.pca-tech.online/bienchungtieuduong/wp-content/uploads/2022/07/DT-2707-03.jpg)
