Bệnh nhân tiểu đường vẫn có thể uống rượu nhưng phải tuân thủ theo nguyên tắc, để tránh tăng hoặc hạ đường huyết quá mức, dẫn đến nhiều biến chứng.
Người mắc bệnh tiểu đường có được uống rượu hay không? Đây là câu hỏi mà rất nhiều bệnh nhân tiểu đường, đặc biệt là các đấng mày râu luôn cảm thấy băn khoăn. Vậy câu trả lời là gì?
Trên thực tế, uống rượu nhiều có tác động rất lớn đến bệnh nhân tiểu đường, làm thay đổi nồng độ đường trong máu, khiến việc kiểm soát đường huyết trở nên khó khăn. Tuy nhiên không vì thế mà nhất thiết người bệnh phải kiêng uống rượu hoàn toàn, đã có các kết quả nghiên cứu cho thấy, bệnh nhân tiểu đường vẫn có thể uống rượu nếu muốn, nhưng phải tuân thủ theo một số nguyên tắc an toàn và đặc biệt nên xin ý kiến của bác sĩ khi muốn uống rượu.
- Uống một lượng rượu vừa phải có thể làm tăng lượng đường trong máu của bạn, nhưng khi uống một lượng rượu quá lớn lại có thể làm hạ nồng độ đường trong máu đến mức nguy hiểm. Khi một người có đường máu hạ thấp, cơ thể sẽ phản ứng bằng cách tăng cường giải phóng đường glucose dự trữ tại gan. Rượu ức chế quá trình này khiến đường huyết hạ xuống thấp. Hơn nữa, người uống rượu thường ăn ít hơn, và ăn không đủ chất nên càng dễ bị hạ đường máu. Điều nguy hiểm là hai tình trạng say rượu và hạ đường máu có nhiều biểu hiện giống nhau (mệt mỏi, đau đầu, run tay), nên bệnh nhân nếu say rượu có thể không phân biệt được để có cách xử trí kịp thời.
- Nếu đang tiêm insulin hoặc uống thuốc nhóm sulfamide mà uống rượu (nhưng lại không ăn, ăn ít hoặc bị nôn mửa), bệnh nhân sẽ rất dễ bị hạ đường máu.
- Việc uống nhiều rượu làm tăng nguy cơ bị các biến chứng do tiểu đường, nhất là biến chứng tim mạch (do làm tăng huyết áp, tăng mỡ máu, tăng cân).
- Rượu cũng có thể làm bệnh nhân sao lãng, quên hoặc bỏ uống thuốc, bệnh nhân uống rượu nhiều có thể bị sa sút trí tuệ, giảm trí nhớ...
Uống rượu gây ảnh hưởng đến việc kiểm soát đường huyết
- Theo khuyến cáo của Hội Tiểu đường Mỹ, không nên uống quá 2 ly mỗi ngày; mỗi tuần chỉ nên uống tối đa 5 ngày.
- Nên ăn thức ăn có tinh bột khi uống rượu để tránh hạ đường máu. Không bao giờ được uống rượu nếu không ăn. Sau khi uống khoảng 1 giờ, nên tự kiểm tra đường máu để biết mình có nguy cơ bị tăng hay hạ đường máu không, từ đó sẽ thực hiện các biện pháp phòng ngừa thích hợp. Ngoài ra, bệnh nhân uống rượu phải theo dõi huyết áp, cân nặng đều đặn; nếu thấy tăng (đặc biệt là huyết áp) thì nên ngừng uống.
- Tốt nhất là uống loại rượu vang nguyên chất. Theo nhiều nghiên cứu, việc thường xuyên uống rượu vang với số lượng vừa phải có tác dụng ổn định mỡ máu và bảo vệ hệ tim mạch. Có thể uống các loại rượu mạnh như whisky, gin, rum... với số lượng ít, nhưng tránh các loại rượu khai vị (liqueur), vang ngọt.
- Khi tập thể dục thể thao, nếu ra nhiều mồ hôi, nên dùng các loại đồ uống không có cồn để bổ sung lượng dịch bị mất. Không uống rượu hoặc bia trong hoàn cảnh này.
- Không nên uống rượu và thuốc hạ đường máu cùng lúc. Nếu có dùng một số loại thuốc đặc biệt theo yêu cầu của bác sĩ, phải ngừng uống rượu hoàn toàn. Nếu bạn đang tiêm insulin và trong ngày có uống rượu, phải thử đường máu trước khi đi ngủ; nếu kết quả dưới 7 mmol/l thì nên ăn thêm. Nếu không thử được, nên ăn thêm đồ ăn có tinh bột để tránh nguy cơ hạ đường máu vào lúc nửa đêm.
- Nếu thấy đường máu tăng cao hoặc không giảm được cân nặng mà không có lý do rõ ràng, phải nghĩ đến nguyên nhân là rượu và phải hạn chế hoặc bỏ rượu.
- Nếu bệnh nhân nghiện rượu, nên đi khám ngay ở các chuyên khoa tiểu đường, dinh dưỡng và tâm lý để được hướng dẫn và giúp đỡ bỏ rượu.
- Bệnh nhân tiểu đường là trẻ em hoặc phụ nữ có thai, đang cho con bú, bệnh nhân có biến chứng tim mạch, thận (suy thận), thần kinh nặng... tuyệt đối không được uống rượu. Người có các biến chứng tim mạch, thận, thần kinh... cũng nên bỏ rượu ngay nếu thấy các biến chứng này nặng lên.